ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΝΟΣΟΙ
-
Τι είναι η αλλεργία;
Τι είναι η αλλεργία;
Οι αλλεργίες είναι από τις πιο συχνές χρόνιες παθήσεις σε όλο τον κόσμο. Κάθε αλλεργική αντίδραση αρχίζει στο ανοσοποιητικό σύστημα. Φυσιολογικά το ανοσοποιητικό σύστημα μας προστατεύει από την εισβολή των οργανισμών που μπορούν να προκαλέσουν ασθένεια. Εάν όμως έχετε κάποια αλλεργία, το ανοσοποιητικό σας σύστημα "αντιλαμβάνεται" λανθασμένα μια αβλαβή ουσία για τους υπόλοιπους ανθρώπους, ως εισβολέα που πρέπει να καταπολεμήσει! Αυτή η ουσία ονομάζεται αλλεργιογόνο. Το ανοσοποιητικό σας σύστημα αντιδρά υπερβολικά στο αλλεργιογόνο με την παραγωγή αντισωμάτων που ονομάζονται ανοσοσφαιρίνες Ε (IgE). Τα αντισώματα αυτά ενεργοποιούν κύτταρα που απελευθερώνουν ισταμίνη και άλλες χημικές ουσίες, που προκαλούν την αλλεργική αντίδραση.
Ατοπία είναι ένας όρος που συχνά χρησιμοποιείται-λανθασμένα-ως συνώνυμο της αλλεργίας. Στην πραγματικότητα η ατοπία είναι η κληρονομική προδιάθεση που έχει κάποιος άνθρωπος για την εμφάνιση κάποιας αλλεργίας στη ζωή του. Οι ατοπικοί ασθενείς έχουν συνήθως κάποιο συγγενικό πρόσωπο (γονείς, αδέλφια) με αλλεργία. Η ατοπική προδιάθεση εκδηλώνεται αρχικά με την ατοπική δερματίτιδα.
Τα συμπτώματα της αλλεργίας
Μια αλλεργική αντίδραση προκαλεί τυπικά συμπτώματα στη μύτη, τους πνεύμονες, το λαιμό, τα ιγμόρεια, τα αυτιά, το γαστρεντερικό ή στο δέρμα. Οι αλλεργίες είναι οι κύρια αιτία του άσθματος και της ρινίτιδας. Στις σοβαρότερες περιπτώσεις, η αλλεργική αντίδραση μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή και ονομάζεται αναφυλαξία.
Διάφορα αλλεργιογόνα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις.
Τα πιο κοινά είναι:
• Γύρη
• Σκόνη
• Τρόφιμα
• Τσιμπήματα εντόμων
• Τρίχωμα των ζώων
• Μύκητες
• Φάρμακα
• Latex (φυσικό καουτσούκ)
Διάγνωση
Ο αλλεργιολόγος είναι ο εξειδικευμένος ιατρός με την απαραίτητη κατάρτιση και εμπειρία ώστε να εντοπίσει το αλλεργιογόνο που σας προκαλεί συμπτώματα, να σας ενημερώσει σωστά για την κατάλληλη αντιμετώπιση και να σας χορηγήσει την καταλληλότερη θεραπεία για εσάς ή το παιδί σας. Είναι επίσης ο μόνος ιατρός που μπορεί να σας θεραπεύσει μόνιμα από την αλλεργία σας. -
Αλλεργικά τεστ
Αλλεγικά τεστΟι αλλεργιολογικές δερματικές δοκιμασίες ή αλλεργικά τεστ είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία που έχει ο αλλεργιολόγος για τη διάγνωση των αλλεργικών αντιδράσεων.Τα αλλεργικά τεστ είναι τριών τύπων: οι δοκιμασίες νυγμού, (prick test) οι ενδοδερμικές δοκιμασίες και οι δοκιμασίες επικόλλησης (patch test). Στόχος των αλλεργικών τεστ είναι η αναγνώριση του ειδικού αλλεργιογόνου που προκαλεί τα συμπτώματα του ασθενούς.1) Οι δοκιμασίες νυγμού (prick tests) χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση των άμεσων αλλεργικών αντιδράσεων, δηλαδή εκείνων που αναπτύσσονται γρήγορα μετά από την επαφή με το αλλεργιογόνο. Παράδειγμα άμεσων αλλεργικών αντιδράσεων αποτελούν η αλλεργική ρινίτιδα, το αλλεργικό άσθμα, η τροφική αλλεργία, οι αντιδράσεις σε αντιβιοτικά και σε τσιμπήματα εντόμων.
Το prick test έχει πολλά πλεονεκτήματα:- είναι ασφαλές
- ανώδυνο
- εύκολο στη διενέργεια και την ερμηνεία του
- δίνει άμεσα αποτελέσματα για έναν μεγάλο αριθμό αλλεργιογόνων
- είναι ανέξοδο σε σχέση με τις αιματολογικές εξετάσεις
- μπορεί να διενεργηθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Η επιλογή των αλλεργιογόνων που ελέγχονται πρέπει να βασίζεται στην κλινική εικόνα και το ιατρικό ιστορικό, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως η διασταυρούμενη αλλεργία μεταξύ γύρης και τροφίμων, καθώς και μεταξύ ορισμένων τροφίμων.
Η δερματική δοκιμασία νυγμού βασίζεται στη διείσδυση μέσω της επιδερμίδας, μιας μικρής ποσότητας του εκχυλίσματος αλλεργιογόνου, που διαθέτει βιολογική δραστικότητα επαρκή για να προκαλέσει μια συγκεκριμένη και μετρήσιμη αντίδραση. Για τη διείσδηση χρησιμοποιούνται ειδικές μεταλλικές λανσέτες μίας χρήσεως και σχεδιασμένες έτσι ώστε να αποφευχθεί μεγαλύτερη από την απαραίτητη διείσδυση του αλλεργιογόνου. Τα τεστ διενεργούνται συνήθως στο αντιβράχιο 5 cm περίπου πάνω από τον καρπό και είναι αναίμακτα. Το δέρμα δεν πρέπει να έχει απολυμανθεί προηγουμένως και δεν πρέπει να έχουν χορηγηθεί τοπικά σκευάσματα (κορτικοστεροειδή, αντισταμινικά).Η ελάχιστη απόσταση μεταξύ των εκχυλισμάτων θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 3 cm, αλλιώς το θετικό αποτέλεσμα ενός τεστ μπορεί να επηρεάσει την έκβαση ενός γειτονικού αλλεργιογόνου.Είναι επίσης απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί ένας αρνητικός έλεγχος, και ένας θετικός έλεγχος (ισταμίνη 10 ng / ml) ώστε να αποκλεισθεί δερμογραφισμός ή υποαντιδραστικότητας δέρματος.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές, το τεστ σε ένα αλλεργιογόνο θεωρείται θετικό όταν προκαλεί πομφό που έχει διάμετρο τουλάχιστον 3 mm.Τα αλλεργικά τεστ δεν μπορούν να εκτελεστούν, ή να ερμηνευθούν σωστά σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως:- κατά τη διάρκεια θεραπείας με αντισταμινικά από το στόμα
- μακροχρόνια χορήγηση κορτικοστεροειδών τοπικά ή από το στόμα
- η παρουσία βλαβών του δέρματος στην περιοχή της δοκιμασίας (δερμογραφισμός, κνίδωση, δερματίτιδα, βλάβες από το ξύσιμο).
2) Οι ενδοδερμικές δοκιμασίες χρησιμοποιούνται κυρίως στη φαρμακευτική αλλεργία και στην αλλεργία στα υμενόπτερα. Συνίστανται στη χορήγηση μικρής ποσότητας αλλεργιογόνου ενδοδερμικά όπως γίνεται και στη δοκιμασία για φυματίωση (Mantoux).3) Οι δοκιμασίες επικόλλησης (patch-test) είναι ένα απαραίτητο εργαλείο για τη διάγνωση της αλλεργίας σε μέταλλα, αρώματα, χρωστικές και άλλες χημικές ουσίες που προκαλούν αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής. Συνίσταται στην εφαρμογή στην πλάτη του ασθενούς μιας σειράς δίσκων εμποτισμένων με μικρές ποσότητες των ουσιών που θέλουμε να ελέγξουμε. Αυτές οι ουσίες, που ονομάζονται απτένια, παραμένουν σε επαφή με το δέρμα για 48 ώρες και στη συνέχεια αφαιρούνται. Η ανάγνωση των αποτελεσμάτων γίνεται στις 48 και τις 72 ώρες από την τοποθέτηση. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος σοβαρής αντίδρασης κατά τη διάρκεια της δοκιμής. Ο ασθενής μπορεί να πάει με ασφάλεια στο σπίτι ή στη δουλειά, μετά την τοποθέτηση του patch test.
Για την επιτυχία της δοκιμής, είναι σκόπιμο:- To test να γίνει σε υγιές δέρμα.
- O ασθενής δεν θα πρέπει να λαμβάνει συστηματική θεραπεία με στεροειδή
- Πρέπει να αποφεύγεται η υπερβολική εφίδρωση καθώς μπορεί να ξεκολλήσει.
Εάν η δοκιμή είναι θετική θα σας δοθούν ειδικές οδηγίες αποφυγής του αλλεργιογόνου που σας ενοχλεί.Δοκιμασίες επικόλλησης χρησιμοποιούνται επίσης και στη διάγνωση κάποιων τροφικών αλλεργιών επιβραδυνόμενης έναρξης όπως η αλλεργική πρωκτοκολίτιδα, η ατοπική δερματίτιδα που επιδεινώνεται από τρόφιμα και η ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα. Στην περίπτωση αυτή τα τεστ ονομάζονται atopy patch tests. Η διαδικασία είναι η ίδια με τη διαφορά ότι χρησιμοποιούνται τρόφιμα στη θέση των χημικών ουσιών.Αιματολογικός έλεγχοςΟι αιματολογικός έλεγχος χρησιμοποιείται εκτενώς για τη διάγνωση της αναπνευστικής, της τροφικής, της φαρμακευτικής αλλεργίας και της αλλεργίας στα υμενόπτερα. Ο ρόλος του αιματολογικού ελέγχου μπορεί να είναι συμπληρωματικός στις δερματικές δοκιμασίες με στόχο την επιβεβαίωση μιας αλλεργίας, προγνωστικός, καθώς μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση της "βαρύτητας" μιας αλλεργίας αλλά και στην παρακολούθηση της αλλεργικής πορείας ενός ασθενή. Σήμερα υπάρχουν εξειδικευμένα εργαστήρια που χρησιμοποιούν εργαστηριακές μεθόδους υψηλής ευαισθησίας και ειδικότητας (CAP). Παράλληλα τα τελευταία χρόνια είναι διαθέσιμες και στην Ελλάδα αιματολογικές εξετάσεις μοριακού τύπου που είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις. Οι εξετάσεις αυτές ελέγχουν την παρουσία ειδικών IgE έναντι συγκεκριμένων πρωτεϊνών με τη χρήση ανασυνδιασμένων αλλεργιογόνων και για αυτό το λόγο ονομάζονται component resolved diagnosis. -
Αλλεργία στη σφήκα και στη μέλισσα
ΑΛΛΕΡΓΙΑ ΣΤΗ ΣΦΗΚΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΛΙΣΣΑ
Οι περισσότεροι άνθρωποι που δέχονται τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας, εμφανίζουν μια ερυθρότητα και ένα οίδημα στο σημείο νυγμού. Ωστόσο, οι άνθρωποι που είναι αλλεργικοί στο δηλητήριο των εντόμων κινδυνεύουν να εμφανίσουν μια πολύ πιο σοβαρή αντίδραση. Ορισμένες φορές η αντίδραση μπορεί να είναι ακόμα και απειλητική για τη ζωή και ονομάζεται αναφυλαξία.
Μια αλλεργική αντίδραση εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε ένα αλλεργιογόνο. Στην αλλεργική αντίδραση από τσίμπημα εντόμου, το αλλεργιογόνο είναι το δηλητήριο της σφήκας ή της μέλισσας.
Η κατανόηση των διαφορών στα συμπτώματα μεταξύ μιας φυσιολογικής αντίδρασης και μιας αλλεργικής αντίδρασης είναι πολύ σημαντική. Μια ακριβής διάγνωση είναι απαραίτητη, έτσι ώστε να μπορείτε να διαχειριστείτε την κατάστασή σας και να είστε κατάλληλα προετοιμασμένοι σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Συμπτώματα
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναπτύσσουν πόνο, ερυθρότητα και οίδημα στο σημείο του τσιμπήματος. Αυτή είναι μια φυσιολογική, τοπική αντίδραση.
Μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά στο δηλητήριο, προκαλώντας συμπτώματα όπως:
• Οίδημα του προσώπου, του λάρυγγα ή της γλώσσας
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Ζάλη
• Κράμπες στο στομάχι
• Ναυτία ή διάρροια
• Φαγούρα και κνίδωση σε διάφορες περιοχές του σώματος
Αυτή η σοβαρή αλλεργική αντίδραση ονομάζεται αναφυλαξία.
Διάγνωση
Αν νομίζετε ότι μπορεί να είστε αλλεργικοί στο τσίμπημα εντόμων, μια ακριβής διάγνωση είναι απαραίτητη. Ο αλλεργιολόγος σας θα προβεί σε ενδελεχή λήψη του ιστορικού σας και στη συνέχεια σε δερματικές δοκιμασίες και σε αιματολογικές εξετάσεις για να καθορίσει ποια δηλητήρια εντόμων μπορεί να σας προκαλέσουν σοβαρή αλλεργική αντίδραση.Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της αλλεργίας στη σφήκα και στη μέλισσα βασίζεται στην πρόληψη, στην κατάλληλη φαρμακευτική αντιμετώπιση σε περίπτωση αναφυλαξίας και στην ανοσοθεραπεία που είναι και η μόνη αποτελεσματική μέθοδος για την θεραπεία της αλλεργία σας.Η πρόληψη βασίζεται σε κάποιους απλούς κανόνες αποφυγής όπως:
• Καταστρέφετε τις φωλιές των εντόμων με τη βοήθεια ειδικών επαγγελματιών.
• Αν σας πλησιάσουν έντομα παραμείνετε ήρεμος και απομακρυνθείτε αργά.
• Αποφύγετε τα ρούχα με έντονα χρώματα και τα αρώματα όταν βρίσκεστε στην ύπαιθρο.
• Να είστε προσεκτικοί όταν τρώτε σε εξωτερικούς χώρους.
• Να φοράτε κλειστά παπούτσια και να αποφεύγετε να περπατάτε ξυπόλητοι.
Σε περίπτωση αναφυλακτικής αντίδρασης, χορηγείστε άμεσα την ένεση αδρεναλίνης σύμφωνα με τις οδηγίες του αλλεργιολόγου σας. Καλέστε άμεσα το 166 και πείτε τη λέξη "αναφυλαξία".
Η ανοσοθεραπεία (εμβόλια αλλεργίας) είναι η αποτελεσματικότερη θεραπεία σε περίπτωση αλλεργίας στη μέλισσα ή στη σφήκα και η μόνη η οποία μπορεί να σας προστατέψει αποτελεσματικά από τον κίνδυνο αναφυλαξίας για πολλά χρόνια. Κατά τη διάρκεια της ανοσοθεραπείας ο αλλεργιολόγος σας θα σας χορηγήσει το αλλεργιογόνο σε μικρές, σταδιακά αυξανόμενες δόσεις, επιτρέποντας στον οργανισμό σας να αναπτύξει μια φυσική ανοσία στο δηλητήριο του εντόμου. -
Η αλλεργική ρινίτιδα
Η αλλεργική ρινίτιδα θεραπεύεται!Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρόνια αλλεργικά νοσήματα καθώς φαίνεται να αφορά το 25% του γενικού πληθυσμού. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, ωστόσο πρωτοεμφανίζεται συνήθως σε νέους.Τι είναι η αλλεργική ρινίτιδαΗ αλλεργική ρινίτιδα είναι μια αντίδραση υπερευαισθησίας του ατόμου σε εισπνεόμενα σωματίδια που ονομάζονται αεροαλλεργιογόνα. Το ανοσοποιητικό σύστημα του αλλεργικού ασθενή αναγνωρίζει λανθασμένα τα αλλεργιογόνα ως "επικίνδυνα" και το αποτέλεσμα είναι η αλλεργική φλεγμονή. Τα βασικότερα αεροαλλεργιογόνα στην Ελλάδα είναι γύρεις φυτών (ελιά, γρασίδια, περδικάκι), τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, το επιθήλιο της γάτας, του σκύλου και οι μύκητες.
Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα;'Ενα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα μπορεί να ταλαιπωρούν τον αλλεργικό ασθενή:- καταρροή, συμφόρηση (μπούκωμα), κνησμός στη μύτη, τον φάρυγγα ή τα αυτιά, πταρμοί,.
- συμπτώματα από τα μάτια όπως κνησμός, ερυθρότητα, δακρύρροια, (αλλεργική επιπεφυκίτιδα)
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι εποχικά (κυρίως την άνοιξη) ή ολοετή, ανάλογα με το υπεύθυνο αλλεργιογόνο και συνήθως επηρεάζουν σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Μπορεί η αλλεργική ρινίτιδα να συνοδεύεται από άλλες παθήσεις;Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί συχνά ένα μόνο κομμάτι του παζλ της λεγόμενης "ατοπικής πορείας" των ασθενών. Συχνά, η "πορεία" αυτή ξεκινάει στα βρέφη με την εμφάνιση ατοπικής δερματίτιδας, συνεχίζει με την εμφάνιση ρινίτιδας, συνήθως στα παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό των παιδιών με αλλεργική ρινίτιδα θα εμφανίσει μελλοντικά και αλλεργικό βρογχικό άσθμα.Η διάγνωσηΗ διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται από τον ειδικό αλλεργιολόγο και βασίζεται στη λήψη ιστορικού, στην κλινική εξέταση και στη διενέργεια αλλεργικών τεστ στο δέρμα (prick tests). Συχνά τίθεται θέμα διαφορικής διάγνωσης καθώς περίπου το 40% των ασθενών που φθάνουν στον αλλεργιολόγο μπορεί να πάσχουν από κάποια άλλη, μη αλλεργική ρινίτιδα, όπως για παράδειγμα η φαρμακευτική ρινίτιδα, ή από χρόνια παραρρινοκολπίτιδα.Υπάρχει θεραπεία;Η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας βασίζεται στην αποφυγή, τη φαρμακοθεραπεία και την ανοσοθεραπεία.Τα μέτρα αποφυγής τις περισσότερες φορές είναι πρακτικά ανεφάρμοστα, με εξαίρεση την απομάκρυνση γάτας ή σκύλου από το σπίτι του αλλεργικού ασθενή. Σε ό,τι αφορά τα ακάρεα της σκόνης συνιστώνται συγκεκριμένοι κανόνες υγειινής με σκοπό να μειώσουν το φορτίο των ακάρεων στο χώρο σας. Η αποφυγή της γύρης είναι αδ πνο του, τη μελέτη,γόνου.και η ύνατη καθώς οι γυρεόκοκκοι ταξιδεύουν χιλιόμετρα. Ωστόσο, ο αλλεργιολόγος μπορεί να σας δώσει οδηγίες για τη μείωση της έκθεσης στη γύρη.Σήμερα υπάρχουν πολλά ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα για τον έλεγχο των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας. Γνωρίζοντας το υπεύθυνο αλλεργιογόνο και με βάση την εποχική κατανομή συνιστάται έγκαιρη έναρξη της αγωγής πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων, η οποία θα πρέπει να συνεχίζεται συστηματικά.Η μόνη θεραπεία που μπορεί να τροποποιήσει τη φυσική πορεία της αλλεργικής ρινίτιδας είναι η ανοσοθεραπεία, δηλαδή η ελεγχόμενη χορήγηση του αλλεργιογόνου στον ασθενή με σκοπό να το ανέχεται (να μην είναι πλέον αλλεργικός). Υπάρχουν δύο τρόποι χορήγησης ανοσοθεραπείας: η υποδόρια ανοσοθεραπεία, με μηνιαία ενέσιμη χορήγηση και η ανοοθεραπεία με υπογλώσσιες σταγόνες που προτιμάται κυρίως στα παιδιά. Και οι δύο τρόποι χορήγησης είναι εξίσου αποτελεσματικοί όταν γίνεται κατάλληλη επιλογή του ασθενή και των αλλεργιογόνων που θα χρησιμοποιηθούν. Η επιλογή βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προσωπική προτίμηση του ασθενή. Η διάρκεια της θεραπείας είναι από 3-5 έτη και το σημαντικότερο είναι ότι τα αποτελέσματα διατηρούνται μετά τη λήξη της θεραπείας. Αν συνυπάρχει ήπιο άσθμα μπορεί να βελτιωθεί ενώ ταυτόχρονα στα παιδιά μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης αλλεργικού άσθματος καθώς και η πιθανότητα κάποιας νέας ευαισθητοποίησης. -
Τροφική αλλεργία
ΤΡΟΦΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑΥπάρχει γενικά μεγάλη σύγχυση ως προς το τι αντιλαμβάνονται οι ασθενείς ως τροφική αλλεργία. Πολλές από τις ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα τρόφιμα δεν μεσολαβούνται από ανοσολογικούς μηχανισμούς, όπως για παράδειγμα η δυσανεξία στη λακτόζη ενώ άλλες ασθένειες που μεσολαβούνται από ανοσολογικούς μηχανισμούς, όπως η κοιλιοκάκη, δεν είναι τροφική αλλεργία.1. Πόσο συχνή είναι η τροφική αλλεργία;Η πραγματική τροφική αλλεργία επηρεάζει περίπου το 2% των ενηλίκων. Στα παιδιά, η τιμή αυτή μπορεί να αυξηθεί στο 3-7%, αν και, ευτυχώς, τα περισσότερα ξεπερνούν την αλλεργία τους μέχρι τη σχολική ηλικία. Πρόκειται επομένως για σπάνιο νόσημα, αν και τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια ανησυχητική άνοδος στη συχνότητα της τροφικής αλλεργίας.2. Τι είναι η τροφική αλλεργία;Η τροφική αλλεργία μεσολαβείται πάντα από ανοσολογικούς μηχανισμούς. Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει κάποιο τρόφιμο ή συστατικό που περιέχεται σε αυτό ως βλαβερό, με αποτέλεσμα την ενεργοποίησή του και την απελευθέρωση μεσολαβητών όπως η ισταμίνη που είναι υπεύθυνοι για τα συμπτώματα.3. Η τροφική αλλεργία εκδηλώνεται πάντα με τον ίδιο τρόπο;'Οχι! Οι σοβαρή τροφική αλλεργία εκδηλώνεται άμεσα και κάθε φορά μετά τη λήψη ενός τροφίμου, ακόμα και σε μικρές ποσότητες και μπορεί να προκαλέσει αναφυλακτικό σοκ. Αντίθετα υπάρχουν επιβραδυνόμενες μορφές τροφικής αλλεργίας που εκδηλώνονται αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής. Πρόκειται για την βρεφική αλλεργική πρωκτοκολλίτιδα, για την επιδείνωση του ατοπικού εκζέματος, για τις ηωσινοφιλικές νόσους του πεπτικού και για ένα πολύ σπάνιο αλλά πολύ σοβαρό νόσημα που ονομάζεται FPIES -σύνδρομο εντεροκολίτιδας εξαρτώμενο από τρόφιμα.4. Είναι όλες οι αλλεργικές αντιδράσεις σοβαρές;Η βαρύτητα των αντιδράσεων στα τρόφιμα μπορεί να κυμαίνεται από ήπιες αντιδράσεις όπως μια μικρή δυσφορία ή φαγούρα της στοματικής κοιλότητας, μέχρι πολύ σοβαρές απειλητικές για τη ζωή αντιδράσεις με σημαντικές κλινικές συνέπειες.5. Ποια είναι τα συμπτώματα της άμεσης τροφικής αλλεργίας;Στην άμεση τροφική αλλεργία οι ασθενείς εμφανίζουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω συμπτώματα: κνίδωση, πρήξιμο (αγγειοίδημα), δύσπνοια, συριγμό, έντονο πόνο στην κοιλιά, τάση για εμετό, διάρροια, ζάλη, απώλεια συνείδησης (αναφυλακτικό σοκ).6. Ποια τρόφιμα προκαλούν τροφική αλλεργία;Θεωρητικά όλα τα τρόφιμα μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικκτανή αντίδραση. Ωστόσο οι τροφές που προκαλούν πιο συχνά αλλεργικές αντιδράσεις στα παιδιά είναι το αγελαδινό γάλα, το αβγό, το ψάρι, οι ξηροί καρποί, τα σιτηρά και τα όσπρια, ενώ στους ενίληκες είναι τα οστρακοειδή, τα ψάρια, οι ξηροί καρποί, φρούτα και λαχανικά.7. Πώς γίνεται η δίαγνωση της τροφικής αλλεργίας;Με βάση το λεπτομερές ιστορικό και την κλινική εξέταση ο αλλεργιολόγος αποφασίζει ποιοι είναι οι καταλληλότεροι διαγνωστικοί χειρισμοί, οι οποίοι περιλαμβάνουν δερματικές δοκιμασίες, αιματολογικές εξετάσεις και ελεγχόμενες "προκλήσεις" στα τρόφιμα.8. Μπορώ να θεραπευτώ από την τροφική αλλεργία;Σήμερα δεν υπάρχουν ακόμα διαθέσιμα "εμβόλια ανοσοθεραπείας" για την τροφική αλλεργία όπως στην περίπτωση της αναπνευστικής αλλεργίας. Έτσι ο εντοπισμός και η αποφυγή του ένοχου αλλεργιογόνου είναι η βασική θεραπεία. Ταυτόχρονα με την πρόληψη είναι σημαντικό οι ασθενείς να γνωρίζουν ποια πρέπει να είναι η αντιμετώπιση σε περίπτωση που φάνε κατά λάθος το τρόφιμο. Είναι όμως σημαντικό οι γονείς να γνωρίζουν ότι ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών ξεπερνά την τροφική αλλεργία μέχρι την σχολική ηλικία γι΄αυτό και θα πρέπει να γίνεται τακτικός επανέλεγχος ανά εξάμηνο. Επίσης σήμερα έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε διάφορους χειρισμούς ώστε να βοηθήσουμε σε ορισμένες περιπτώσεις τα παιδιά να ξεπεράσουν πιο γρήγορα την τροφική τους αλλεργία. -
Ανοσοθεραπεία
ΑνοσοθεραπείαΗ ειδική θεραπεία απευαισθητοποίησης (ανοσοθεραπεία) είναι μια κατοχυρωμένη και άκρως αποτελεσματική θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας, του αλλεργικού βρογχικού άσθματος και της αλλεργίας στο δηλητήριο των υμενοπτέρων (μέλισσες, σφήκες). Πρόκειται για μια επαναστατική μορφή θεραπείας καθώς στοχεύει στην εκρίζωση και όχι απλώς στη βελτίωση των συμτωμάτων ενός χρόνιου προβλήματος υγείας και αυτό επιτυγχάνεται χωρίς τη χρήση συμβατικών φαρμακευτικών σκευασμάτων.Σήμερα θεωρείται ως η μόνη θεραπευτική προσέγγιση που αντιμετωπίζει την αλλεργία στη βάση της καθώς στοχεύει στην σταδιακή αύξηση της ανοχής του οργανισμού σας στα αλλεργιογόνα που σας προκαλούν συμπτώματα.1) Σε ποιους ασθενείς συνιστάται η ανοσοθεραπεία;Η ανοσοθεραπεία συνιστάται σε ασθενείς που πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα, αλλεργικό άσθμα και από αλλεργία στη μέλισσα ή τη σφήκα. Η ευαισθητοποίηση, η διάρκεια και σοβαρότητα των συμπτωμάτων σας, η ανταπόκριση στα φάρμακα και η επιθυμία σας να αποφύγετε μακροχρόνια χρήση φαρμάκων είναι παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη. Δεν υπάρχει κατώτερο όριο ηλικίας για την έναρξη ανοσοθεραπείας αλλά συνήθως ξεκινάμε μετά την ηλικία των 5 ετών. Ιδιαίτερα στα παιδιά ο ρόλος της ανοσοθεραπείας είναι διπλός, αφού όχι μόνο θεραπεύει την υπάρχουσα αλλεργία αλλά φαίνεται να προλαμβάνει καινούριες αλλεργίες καθώς και την εξέλιξη της αλλεργικής ρινίτιδας σε άσθμα. Δεν είναι όλοι οι ασθενείς κατάλληλοι για ανοσοθεραπεία. Ο αλλεργιολόγος είναι ο ειδικός που θα σας κατευθύνει στην καλύτερη επιλογή για εσάς.2) Ποιες μορφές ανοσοθεραπείας υπάρχουν;Υπάρχουν δύο μορφές ανοσοθεραπείας, η ενέσιμη υποδόρια και η υπογλώσσια.Στην πρώτη περίπτωση, ο ασθενής επισκέπτεται τον ιατρό του μία φορά το μήνα και γίνεται εμβολιασμός όπως με οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο. Παραμένει για παρακολούθηση για περίπου 1 ώρα. Εξαίρεση σε αυτήν τη διαδικασία αποτελεί το πρώτο διάστημα (φάση έναρξης) που διαρκεί, περίπου 2 μήνες και κατά το οποίο χορηγούνται σταδιακά αυξανόμενες δόσεις του εμβολίου σε μικρότερα χρονικά διαστήματα.Στην υπογλώσσια ανοσοθεραπεία το σκεύασμα λαμβάνεται στο σπίτι καθημερινά. Ο ασθενής τοποθετεί κάτω από τη γλώσσα λίγες σταγόνες από το κατάλληλο σκεύασμα, τις κρατάει για 2-3 λεπτά και μετά τις καταπίνει. Συνιστάται για το επόμενο περίπου μισάωρο να αποφεύγεται η βρώση φαγητών ή η πόση υγρών. Τόσο η υποδόρια όσο και η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία είναι εξίσου αποτελεσματικές. Η επιλογή της γίνεται μετά από ενημέρωση του ασθενούς και βασίζεται στην ηλικία, στον τρόπο ζωής, στη συμμόρφωση στην αγωγή και στην επιθυμία του.3) Πόσο διαρκεί και ποιο είναι το κόστος;Η διάρκεια της ανοσοθεραπείας είναι από 3 μέχρι 5 χρόνια ενώ τα πρώτα αποτελέσματα φαίνονται συνήθως μετά από 5 μήνες θεραπείας. Το κόστος των εμβολίων καλύπτεται από τα ασφαλιστικά ταμεία και γενικά δεν ξεπερνάει το κόστος το συμπτωματικής αγωγής.4) Ποιος γιατρός μπορεί να κάνει ανοσοθεραπεία;Η επιτυχία της ανοσοθεραπείας εξαρτάται από 3 βασικούς παράγοντες.- Σωστή διάγνωση με τη διενέργεια δερματικών δοκιμασιών και αιματολογικών εξετάσεων.
- Κατάλληλη επιλογή του εμβολίου.
- Ασφαλής χορήγηση.
Ο αλλεργιολόγος είναι ο ειδικός που έχει την εκπαίδευση και την κλινική εμπειρία που μπορούν να διασφαλίσουν την επιτυχία της ανοσοθεραπείας.5) Είναι ασφαλής;Η ασφάλεια της ανοσοθεραπείας είναι τεκμηριωμένη από πολυετείς μελέτες σε μεγάλους αριθμούς ασθενών. Συνιστάται σε παιδιά από την ηλικία των 5 ετών και δεν διακόπτεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή του θηλασμού. Κατά τη διάρκεια υπογλώσσιας ανοσοθεραπείας ενδέχεται ο ασθενής να εμφανίσει μια μικρή ενόχληση στο στόμα η οποία είναι παροδική. Κατά τη διάρκεια ενέσιμης ανοσοθεραπείας ενδέχεται να εμφανιστεί τοπικός ερεθισμός που αντιμετωπίζεται από τον αλλεργιολόγο και συνήθως βελτιώνεται μετά τις πρώτες χορηγήσεις. Εξαιρετικά σπάνια έχουν αναφερθεί πιο σοβαρές αντιδράσεις (π.χ. ασθματική κρίση). Ο αλλεργιολόγος έχει ειδική εκπαίδευση για την έγκαιρη αναγνώριση και κατάλληλη αντιμετώπιση των αντιδράσεων αυτών. -
Αλλεργικό Άσθμα
.jpg)
Βρογχικό άσθμα: μην το παραμελείς!Μάθε τα συμπτώματα του άσθματος, από τι προκαλείται και ποιες είναι οι κατάλληλες θεραπείεςΤο βρογχικό άσθμα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών. Οι αεραγωγοί (βρόγχοι) είναι οι σωλήνες που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Στο άσθμα οι αεραγωγοί γίνονται πιο επιρρεπείς στην στένωση ("βρογχόσπασμος"), ιδιαίτερα όταν οι ασθενείς εκτίθονται σε διάφορα ερεθίσματα π.χ. αλλεργιογόνα, κρύο, νέφος, τον καπνό, την άσκηση. Έτσι, περιορίζεται η ροή του αέρα μέσα από τους βρόγχους.Στην Ελλάδα, το άσθμα προσβάλλει περίπου το 5%-10% του πληθυσμού, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι σε όλο τον κόσμο πάσχουν μεταξύ 100 και 150 εκατομμυρία ανθρώπων, προκαλώντας πάνω από 180 χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο. Επηρεάζει όλες τις ηλικίες και όλες τις εθνικές ομάδες, αλλά συχνά ξεκινά στην παιδική ηλικία.
Οι κλινικές εκδηλώσειςΤα συμπτώματα του άσθματος, οφείλονται στη στένωση των βρόγχων και ως εκ τούτου στη μεγαλύτερη δυσκολία στη δίοδο του αέρα μέσω του αναπνευστικού συστήματος. 'Ετσι μπορεί να εμφανίσεις:- Δύσπνοια ή αίσθηση έλλειψης αέρα
- Συρίττουσα ανπνοή (γατάκια)
- Χρόνιο βήχα (μερικές φορές με «γαργάλημα» στο λαιμό σας)
- Αίσθημα βάρους στο στήθος
Τα συμπτώματα συχνά χειροτερεύουν τη νύχτα ή νωρίς το πρωί, ενώ παρουσιάζουν διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα και ανάλογα με τις εποχές του χρόνου.
Η σοβαρότητα του άσθματος προέρχεται από τη σοβαρότητα και τη συχνότητα των συμπτωμάτων αυτών. Αν και σπάνια, μια σοβαρή κρίση άσθματος μπορεί να αποβεί μοιραία.Ποιοι παράγοντες επιδεινώνουν το άσθμαΚάθε ασθενής με άσθμα πρέπει να γνωρίζει τους εκλυτικούς παράγοντες και να τους αποφεύγει.Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες που επιδεινώνουν το άσθμα είναι:- Αλλεργιογόνα: Κάποια είναι εποχιακά (όπως η γύρη των λουλουδιών και των δέντρων) και άλλα είναι ολοετή (όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, οι κατσαρίδες, οι σπόρες της μούχλας και το τρίχωμα των ζώων).
- Καπνός: Ο καπνός του τσιγάρου και ο καπνός από ξυλόσομπες και τζάκια είναι ερεθιστικοί παράγοντας που επιδεινώνουν το άσθμα.
- Λοιμώξεις: Οι ιογενείς λοιμώξεις (όπως η γρίπη και το κοινό κρυολόγημα) μπορεί να οδηγήσουν σε επιδείνωση του άσθματος, ιδιαίτερα στα παιδιά στα οποία χαρακτηριστικά οι ιογενείς λοιμώξεις "τραβούν σε μάκρος" σε σχέση με τα άλλα παιδιά.
- Άσκηση: Η άσκηση είναι συνηθισμένος εκλυτικός παράγοντας άσθματος. Τα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθοΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΥΡΕΟΦΟΡΙΑΣα οπούν τόσο κατά τη διάρκεια όσο και λίγο μετά την άσκηση. Κάποιοι αθλητές, μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα μόνο κατά τη διάρκεια της άσκησης. Πρόκειται για μια ξεχωριστή νοσολογική οντότητα που ονομάζεται "άσθμα από άσκηση".ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΥΡΕΟΦΟΡΙΑΣα οπο Σε οποιαδήποτε περίπτωση , με τη λήψη κατάλληλης θεραπείας, οι περισσότεροι ασθενείς με άσθμα μπορούν να αθληθούν κανονικά.
- Φάρμακα: Η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη είναι φάρμακα που μπορεί να επιδεινώσουν το άσθμα. Μια κατηγορία φαρμάκων για την υπέρταση, οι β-αποκλειστές (β-blockers), έχουν αντένδειξη στους ασθενείς με άσθμα γιατί μπορεί να προκαλέσουν βρογχόσπασμο. Εάν παίρνεις κάποιο από αυτά τα φάρμακα πρέπει να συμβουλευθείς το γιατρό σου.
- Ρύπανση του περιβάλλοντος -Κλιματολογικές συνθήκες: Η ρύπανση του περιβάλλοντος οδηγεί συχνά σε επιδείνωση του άσθματος. Οι κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν το άσθμα, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους υγρασίας, αλλά αυτό μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο.
- Ερεθιστικές ουσίες: Αρώματα, απορρυπαντικά, λακ, βαφές κ.λπ. μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα του άσθματος.
ΔιάγνωσηΠροκειμένου να επιβεβαιώσετε ή να αποκλείσετε τη διάγνωση του βρογχικού άσθματος θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας, ο οποίος θα προβεί σε ενδελεχή εξέταση και κάποιες διαγνωστικές εξετάσεις. Μεταξύ αυτών, είναι θεμελιώδους σημασίας:- Η λήψη ιστορικού με ειδικά ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση του ελέγχου του άσθματος και η κλινική εξέταση.
- Η σπιρομέτρηση: είναι μια απλή και ανώδυνη εξέταση που παρέχει πληροφορίες για τη λειτουργία των πνευμόνων. Μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση και στην παρακολούθηση του άσθματος όμως είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι μερικές φορές στο ήπιο άσθμα είναι απολύτως φυσιολογική.
- Δοκιμασία βρογχοδιαστολής: χρησιμοποιείται για να υπολογίσουμε την αντιστρεψιμότητα (μετά τη χορήγηση ενός εισπνεόμενου βρογχοδιασταλτικού).
- Δοκιμασία βρογχικής πρόκλησης: Συνίσταται στη χορήγηση αυξανόμενων δόσεων μιας ουσίας (η πλέον χρησιμοποιούμενη είναι η μεταχολίνη) ικανή να επάγει μία ελαφρά στένωση των αεραγωγών. Η δοκιμή αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε εκείνα τα άτομα που έχουν συμπτώματα ενδεικτικά για το βρογχικό άσθμα, αλλά φυσιολογική σπιρομέτρηση.
- Για να ολοκληρωθεί η διαγνωστική αξιολόγηση και να επιβεβαιωθεί η αλλεργική αιτιολογία του άσθματος είναι απαραίτητο να γίνουν δερματικές δοκιμασίες (αλλεργικά τεστ) σε εισπνεόμενα αλλεργιογόνα καθώς και η μέτρηση της ολικής και των ειδικών IgE
- Η ακτινογραφία θώρακος δεν είναι απαραίτητη για τη διάγνωση άσθματος αλλά μπορεί να ζητηθεί για να αποκλείσουμε άλλες ασθένειες των πνευμόνων.
Θεραπεία-Τρόποι αντιμετώπισηςΤο άσθμα είναι μια χρόνια πάθηση η οποία δεν θεραπεύεται πλήρως. Ωστόσο ο ασθενής είναι σημαντικό να καταλάβει ότι με την κατάλληλη αγωγή και παρακολούθηση μπορεί να επιτευχθεί σχεδόν πάντα ο πλήρης έλεγχος της νόσου ώστε να έχουν μια απόλυτα φυσιολογική ζωή. Οπως σε όλα τα χρόνια νοσήματα η επιτυχία της θεραπείας βασίζεται στην αμοιβαία σχέση επικοινωνίας μεταξύ ασθενούς και ιατρού. Ο ασθενής πρέπει να εμπιστεύεται τον ιατρό του ο οποίος με τη σειρά του θα πρέπει να εκπαιδεύσει τον ασθενή στη σημασία της συμμόρφωσης στη λήψη φαρμάκων, στην έγκαιρη διάγνωση των συμπτωμάτων αλλά και στη σωστή χρήση των συσκευών.Η φαρμακευτική θεραπεία του άσθματος βασίζεται κυρίως σε εισπνεόμενα φάρμακα τα οποία ανήκουν σε 2 κατηγορίες
1. Φάρμακα για την άμεση ανακούφισηEίναι τα φάρμακα που θα πάρεις όταν έχεις έντονα συμπτώματα (π.χ. δύσπνοια) ή μια κρίση άσθματος. Πρόκειται για φάρμακα που δρουν βρογχοδιασταλικά και συνήθως είναι β-διεγέρτες ταχείας έναρξης δράσης ή αντιχολινεργικά βραχείας δράσης. Όλοι οι ασθενείς πρέπει να άχουν πάντα διαθέσιμο το ανακουφιστικό τους φάρμακο.ΠΡΟΣΟΧΗ! Αν χρειάζεται να λαμβάνεις πάνω από 2 φορές την εβδομάδα το ανακουφιστικό σου φάρμακο πρέπει να επισκευθείς άμεσα τον ιατρό σου ο οποίος θα αλλάξει τη θεραπεία σου!
2. Ρυθμιστικά φάρμακαEίναι τα φάρμακα που πρέπει να παίρνεις για να σταματήσεις τη φλεγμονή των αεραγωγών και να προλάβεις την εμφάνιση συμπτωμάτων και κρίσεων.Χρησιμοποιούνται συνήθως μία ή δύο φορές την ημέρα και δεν πρέπει να τα σταματάς όταν το άσθμα σου είναι ελεγχόμενο, παρά μόνο μετά από συνεννόηση με το γιατρό σου. Οι κυριότερες κατηγορίες ρυθμιστικών φαρμάκων είναι:- Τα εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή που είναι τα αποτελεσματικότερα φάρμακα και αντιμετωπίζουν τη φλεγμονή χωρίς τις παρενέργειες της κορτιζόνης από το στόμα
- Βρογχοδιασταλτικά μακράς δράσης (συνήθως σε σταθερό συνδυασμό με κορτικοστεροειδή )
- Το τιοτρόπιο το οποίο χορηγείται ως επιπρόσθετη θεραπεία σε ασθενείς με μη ελεγχόμενο άσθμα
- Η μοντελουκάστη, ιδιαίτερα στα παιδιά.
- Η ομαλιζουμάμπη είναι ένας βιολογικός παράγοντας που δρα ανοσοτροποποιητικά εμποδίζοντας τη δράση των ανοσοσφαιρινών IgE. Xορηγείται υποδόρια στο σοβαρό αλλεργικό άσθμα σε παιδιά άνω της ηλικίας των 6 ετών και σε ενήλικες.
- Στην περίπτωση του ήπιου-μέτριου αλλεργικού άσθματος η ανοσοθεραπεία στο ένοχο αλλεργιογόνο μπορεί να βοηθήσει ορισμένους καλά επιλεγμένους ασθενείς. Επιπλέον ο αλλεργιολόγος θα σας ενημερώσει πάνω σε ορισμένους κανόνες συμπεριφοράς για τη μείωση της έκθεσης σε αλλεργιογόνα.
Συμβουλεύσου τον ιατρό σου για το ποια είναι η πιο κατάλληλη θεραπεία για εσνα. Απαραίτητη προϋπόθεση για να πετύχεις τον έλεγχο του άσθματός σου είναι η στενή συνεργασία με το γιατρό σου, που θα σου συστήσει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και θα σου δώσει οδηγίες για να αποφύγεις την εμφάνιση κρίσεων. -
Φαρμακευτική αλλεργία
ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΕΡΓΙΑ
Οι ανεπιθύμητες αντιδράσεις στα φάρμακα είναι πολύ συχνές.
Ωστόσο μόνο περίπου 5% έως 10% αυτών των αντιδράσεων οφείλεται σε πραγματική αλλεργία στο φάρμακο ή σε κάποιο έκδοχό του. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για κάποια άλλη απλή παρενέργεια και ο ασθενής μπορεί να ξαναλάβει αν χρειαστεί αυτό το φάρμακο.
Μια αλλεργική αντίδραση εμφανίζεται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά υπερβολικά σε μια αβλαβή ουσία, στην περίπτωση αυτή ένα φάρμακο, το οποίο προκαλεί αλλεργική αντίδραση.
Ορισμένα φάρμακα είναι περισσότερο πιθανό να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Τα πιο συνηθισμένα είναι:
• Αντιβιοτικά, όπως η πενικιλίνη
• Η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη
• Τα εντιεπιληπτικά φάρμακα
• Τα μονοκλωνικά αντισώματα
• Τα χημειοθεραπευτικάΣυμπτώματαΣε πολλές περιπτώσεις, μπορεί να είναι δύσκολο να προσδιοριστεί εάν η αντίδραση οφείλεται στο φάρμακο ή σε κάτι άλλο. Αυτό συμβαίνει επειδή τα συμπτώματά σας μπορεί να εμφανίζονται και σε άλλα νοσήματα.Τα συχνότερα συμπτώματαπου προκαλεί μια αλλεργία σε φάρμακο είναι:
• Δερματικά εξανθήματα, ιδιαίτερα κνίδωση
• Φαγούρα
• Αναπνευστικά προβλήματα
• Οίδημα στο πρόσωπο
Η αναφυλαξία είναι μια σοβαρή αλλεργική αντίδραση που τυπικά περιλαμβάνει περισσότερα από ένα σύστημα του σώματος. Συχνά χαρακτηρίζεται από, οίδημα, κνίδωση, χαμηλή αρτηριακή πίεση, και στις σοβαρές περιπτώσεις, σοκ. Αν το αναφυλακτικό σοκ δεν αντιμετωπισθεί άμεσα, μπορεί να αποβεί μοιραίο.
Διάγνωση
Για τη διάγνωση της αλλεργίας σας σε κάποιο φάρμακο ο αλλεργιολόγος σας θα πρέπει να γνωρίζει:
• Πότε ξεκίνησας τα συμπτώματά σας
• Μια περιγραφή των συμπτωμάτων σας
• Πόσο διήρκεσαν τα συμπτώματα
• Οποιαδήποτε άλλα φάρμακα που λαμβάνονται κατά τη διάρκεια της θεραπείαςΘεραπεία-Χειρισμός ασθενή με αλλεργία στα φάρμακαΕάν έχετε ένα ιστορικό αντιδράσεων σε διαφορετικά φάρμακα, ή εάν έχετε μία σοβαρή αντίδραση σε ένα φάρμακο ο αλλεργιολόγος έχει την κατάρτιση και την εμπειρία για να διαγνώσει το πρόβλημα και να σας βοηθήσει να αναπτύξετε ένα σχέδιο για να σας προστατεύσει στο μέλλον.Πρέπει να γνωρίζεται ότι:- Αν εμφανίζετε παρενέργειες κατά τη διάρκεια λήψης ενός φαρμάκου καλέστε τον γιατρό σας.
- Αν τα συμπτώματά σας είναι σοβαρά, ζητήστε αμέσως ιατρική βοήθεια. Μια σοβαρή αναφυλακτική αντίδραση απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα, επειδή το αποτέλεσμα μπορεί να αποβεί μοιραίο.
- Στις περισσότερες περιπτώσεις ανεπιθύμητων αντιδράσεων, ο αλλεργιολόγος σας μπορεί να συνταγογραφήσει ένα εναλλακτικό φάρμακο.
- Όταν δεν υπάρχει εναλλακτική λύση και η φαρμακευτική αγωγή είναι απαραίτητη όπως για παράδειγμα κάποια χημειοθεραπευτικά, το φάρμακο μπορεί να χορηγηθεί με διαδικασία απευαισθητοποίησης Πρόκειται για μια διαδικασία που γίνεται μόνο σε εξειδικευμένα κέντρα και από έμπειρες ομάδες αλλεργιολόγων. Με αυτή επιτυγχάνεται η προοδευτική εισαγωγή του φαρμάκου σε μικρές δόσεις μέχρι να επιτευχθεί η θεραπευτική δόση.
- Βεβαιωθείτε ότι ο γιατρός σας, ο οδοντίατρός σας και ο φαρμακοποιός σας είναι ενημερωμένοι σχετικά με την φαρμακευτική σας αλλεργία.
-
Δερματικές αλλεργίες
Δερματικές αλλεργίες
ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ1. Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα;
Η ατοπική δερματίτιδα προσβάλλει το 10% - 15% των νεογέννητων, γεγονός που την κάνει την πιο συχνή χρόνια παιδική πάθηση. Συνήθως εμφανίζεται μετά τον 3ο μήνα. Τις πιο πολλές φορές, η βαρύτητα της ατοπικής δερματίτιδας μειώνεται με την πάροδο της ηλικίας. Ωστόσο η ατοπική δερματίτιδα προσβάλει ανθρώπους οποιαδήποτε ηλικίας, ακόμα και ηλικιωμένους. Αν και δεν μπορούμε να προβλέψουμε την εξέλιξη της ατοπικής δερματίτιδας, τα παιδιά με πιο βαριά μορφή είναι πιο πιθανό να πάσχουν από ατοπική δερματίτιδα και μετά την ενηλικίωση.2. Γιατί λέγεται ατοπική; Πρόκειται για κάποια αλλεργία;
Η ατοπική δερματίτιδα οφείλεται πρωταρχικά σε μια διαταραχή του φραγμού του δέρματος. Εκδηλώνεται συχνότερα σε παιδιά που έχουν ατοπικό υπόστρωμα δηλαδή σε παιδιά που έχουν μια γενετική προδιάθεση να εμφανίσουν στη ζωή τους διάφορες μορφές αλλεργίας όπως αλλεργική ρινίτιδα, έκζεμα, τροφική αλλεργία και αλλεργικό άσθμα. Με άλλα λόγια πρόκειται για την πρώτη ένδειξη προδιάθεσης στις αλλεργίες και όχι για μια αιτιολογική ερμηνεία της δερματίτιδας.3. Πως εκδηλώνεται η ατοπική δερματίτιδα;
Η ατοπική δερματίτιδα εμφανίζει εξάρσεις και υφέσεις. Τα συμπτώματα κατά τις εξάρσεις οφείλονται σε εκζεματικές βλάβες που ενδέχεται να ορορροούν και είναι πηγή έντονου κνησμού. Οι προσβεβλημένες ζώνες ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Ακόμα και κατά τη διάρκεια των υφέσεων οι ασθενείς εμφανίζουν έντονη ξηροδερμία.4. Μπορεί να οφείλεται στη διατροφή;
Η σχέση τη διατροφής με την ατοπική δερματίτιδα είναι πολύπλοκη.Σε ορισμένες περιπτώσεις κάποια τρόφιμα, κυρίως το αβγό ή το γάλα, μπορούν να επιδεινώσουν την ατοπική δερματίτιδα. Επίσης ένα ποσοστό των παιδιών με ατοπική δερματίτιδα εμφανίζουν άμεση τροφική αλλεργία μετά από κατανάλωση κάποιων τροφών. Τις περισσότερες φορές όμως η διατροφή δεν διαδραματίζει βασικό ρόλο στην ατοπική δερματίτιδα. Η διερεύνηση κάποιου τροφικού αλλεργιογόνου ενδείκνυται στις σοβαρές μορφές ατοπικής δερματίτιδας. Σε οποιαδήποτε περίπτωση πρέπει να αποφεύγεται η μακροχρόνια αποχή από τρόφιμα. Τέλος, η αποφυγή και η επανένταξη οποιουδήποτε τροφίμου πρέπει να γίνεται με βάση ένα οργανωμένο πλάνο.5. Ποιες είναι οι συνέπειες :
Η ατοπική δερματίτιδα προκαλεί έντονο κνησμό και επομένως είναι ενοχλητική για το μικρό παιδί και κατά συνέπεια για το οικογενειακό του περιβάλλον.
Μεταξύ των επιπλοκών που μπορεί να παρουσιασθούν, επισημαίνουμε τις συχνές επιμολύνσεις, η εμφάνιση των οποίων συνδέεται με τις βλάβες του κνησμού που ανοίγουν μια πόρτα εισόδου σε σταφυλόκοκκους, στρεπτόκοκκους και ιούς όπως αυτός του έρπητα.6. Πως αντιμετωπίζεται;
Η ατοπική δερματίτιδα είναι χρόνιο νόσημα και σήμερα δεν υπάρχει μόνιμη θεραπεία. Είναι σημαντικό και μπορούμε να ελέγξουμε τα συμπτώματα αφενός για να ανακουφίσουμε τους μικρούς ασθενείς αλλά και για να ανακόψουμε την λεγόμενη ατοπική πορεία, δηλαδή τη σταδιακή εμφάνιση αλλεργικών νοσημάτων.Η ατοπική δερματίτιδα είναι απαραίτητο να αντιμετωπισθεί σε πολλά επίπεδα:- Αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων (τρόφιμα, αρώματα, σκληρά καλλυντικά, ιδρώτας, υφάσματα κ.α.)
- Ειδικά δερμοκαλλυντικά που χρησιμοποιούνται για να καθαρίσουμε, να ενυδατώσουμε, να καταπραΰνουμε, να εξυγιάνουμε το δέρμα και να αποφύγουμε τις μολύνσεις ή τις επιμολύνσεις. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες δερμοκαλλυντικών και η χρήση τους προσαρμόζεται πάντα στις ανάγκες του ασθενή.
- Τα τοπικά κορτικοστεροειδή, τηρώντας αυστηρά τις οδηγίες που δόθηκαν από τον γιατρό σχετικά με τις εφαρμογές, τη μέτρηση των σωληναρίων που χρησιμοποιήθηκαν, κ.λ.π. .Συνταγογραφούνται στις εξάρσεις του εκζέματος. Προσοχή! Όλα τα κορτικοστεροειδή δεν είναι ίδια!
- Οι αναστολείς της καλσινευρίνης χρησιμοποιούνται κυρίως για τη διατήρηση του ελέγχου της ατοπικής δερματίτιδας. Με τη χρήση τους καταφέρνουμε να μειώσουμε την μακροχρόνια χρήση κορτικοστεροειδών.
ΚΝΙΔΩΣΗ ΑΓΓΕΙΟΟΙΔΗΜΑΗ κνίδωση είναι μια πολύ συχνή δερματική αντίδραση στο γενικό πληθυσμό. Υπολογίζεται ότι 15-20% των ατόμων παρουσιάζουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο στη ζωή τους. Εμφανίζεται τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.Χαρακτηρίζεται από την παρουσία ανάγλυφου εξανθήματος παρόμοιο με αυτό που συμβαίνει μετά από επαφή με τσουκνίδα ή μικρών πομφών που μοιάζουν με τσίμπημα κουνουπιού. Προκαλεί κατά κανόνα έντονη φαγούρα και οι βλάβες "σβήνουν" αυθόρμητα ή μετά τη λήψη αντισταμινικού το αργότερο μετά από 24 ώρες χωρίς να αφήνουν κάποιο σημάδι στο δέρμα.Η κνίδωση σχετίζεται συχνά με αγγειοοίδημα δηλαδή με οίδημα του προσώπου (χείλη, μάτια) των άκρων ή άλλων μερών του σώματος. Το αγγειοοίδημα δεν προκαλεί φαγούρα και μπορεί επίσης να συμβεί χωρίς κνίδωση. Το μεμονωμένο αγγειοοίδημα χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.Η κνίδωση διακρίνεται με βάση τη διάρκειά της σε:- Οξεία κνίδωση όταν διαρκεί λιγότερο από 6 εβδομάδες
- Χρόνια κνίδωση, εάν η διάρκεια είναι ίση ή μεγαλύτερη από 6 εβδομάδες
Η οξεία κνίδωση ορισμένες φορές μπορεί να είναι ένδειξη σοβαρής αλλεργίας. Αν εμφανίσετε κνίδωση ή αγγειοοίδημα μετά από λήψη κάποιου φαρμάκου, μετά από τσίμπημα σφήκας ή μέλισσας ή μετά από κάποιο τρόφιμο θα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα βοήθεια. Σε περίπτωση που έχετε άλλα συμπτώματα όπως δύσπνοια, ζάλη, έντονο πόνο στην κοιλιά, τότε πρόκειται για μια πολύ σοβαρή αλλεργική αντίδραση που ονομάζεται αναφυλαξία. Πάντως τις περισσότερες φορές η οξεία κνίδωση υποχωρεί γρήγορα και χωρίς σοβαρές συνέπειες.Στη χρόνια κνίδωση τα συμπτώματα παρουσιάζονται καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά. Η χρόνια κνίδωση συνδέεται με αγγειοοίδημα σε περίπου 50% των περιπτώσεων. Η πρόγνωση της είναι καλύτερη στα παιδιά (μέση διάρκεια 2-3 χρόνια) ενώ στους ενήλικες διαρκεί κατά μέσο όρο 3-5 χρόνια. Αν και η διάγνωση ης χρόνιας κνίδωσης είναι εύκολη, η αιτιολογική διερέυνησή της είναι πολύπλοκη. Πολλά νοσήματα μπορεί να σχετίζονται με χρόνια κνίδωση (λοιμώξεις, θυρεοειδίτιδα, ατροφική γαστρίτιδα, κοιλιοκάκη, κ.λπ.). Σήμερα γνωρίζουμε ότι σε ένα μεγάλο ποσοστό η χρόνια κνίδωση είναι αυτοάνοσης αιτιολογίας. Κάποιες κνιδώσεις οφείλονται σε φυσικούς παράγοντες όπως η τριβή, η πίεση η το κρύο. Η τελευταία ονομάζεται κνίδωση εκ ψύχους και είναι από τις λίγες περιπτώσεις που μπορεί να είναι απειλιτικές για τη ζωή. Επίσης ο ιδρώτας μπορεί να προκαλέσει μια μορφή κνίδωσης που ονομάζεται χολινεργική.Αν και τις περισσότερες φορές η κνίδωση δεν κρύβει κάποιο σοβαρό νόσημα πολλές μελέτες δείχνουν τις ιδιαίτερα σημαντικές συνέπειες στην ποιότητα ζωής του ασθενή. Σήμερα, ακόμα και όταν δεν εντοπίζουμε το αίτιο της χρόνιας κνίδωσης είναι δυνατόν να ελέγξουμε πλήρως τα συμπτώματα και να διασφαλίσουμε στον ασθενή μια φυσιολογική ζωή. Οι θεραπευτικές επιλογές είναι:- Τα αντισταμινικά, που είναι τα φάρμακα πρώτης γραμμής, ασφαλή ακόμα και στη μακροχρόνια χορήγηση.
- Τα κορτικοστεροειδή, είναι πολύ αποτελεσματικά αλλά η χρήση τους περιορίζεται από τις παρενέργειές τους.
- Η κυκλοσπορίνη, ένα αποτελεσματικο ανοσοκατασταλτικό φάρμακο που χορηγείται με στενή παρακολούθηση του ασθενή.
- Το omalizumab, ένας εξαιρετικά αποτελεσματικός και ασφαλής βιολογικός παράγοντας που χορηγείται υποδόρια και χάρη στον οποία αντιμετωπίζονται πλήρως ακόμα και τα πιο δύσκολα περιστατικά.
Τέλος είναι σημαντικό κάθε ασθενής με χρόνια κνίδωση να γνωρίζει ποιοι είναι οι εκλυτικοί παράγοντες (στρες, τριβή,ΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑδ παρενλεργικ κάποια φάρμακα κ.α.) και να τα αποφεύγει.ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ ΕΞ ΕΠΑΦΗΣΣας έτυχε ποτέ να εμφανίσετε ερυθρότητα και φαγούρα στο δέρμα της κοιλιάς, στο σημείο που έρχεται σε επαφή με το μεταλλικό κουμπί του τζην παντελονιού; Ή στους λοβούς των αυτιών, γύρω από το σημείο που έρχεται σε επαφή με τα σκουλαρίκια; Αν ναι, τότε πιθανά πάσχετε από αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής. Οποιαδήποτε χημική ουσία χρησιμοποιείται είτε στο χώρο εργασίας, είτε ενδοοικιακά μπορεί να προκαλέσει δερματίτιδα.Τα συχνότερα αλλεργιογόνα (απτένια) είναι:- Νικέλιο: Faux bijoux (σκουλαρίκια, μπρασελέ), μεταλλικοί σκελετοί γυαλιών, κουμπιά ρούχων, κέρματα.
- Κοβάλτιο: Κοσμήματα, οδοντιατρικά υλικά, βαφές και βερνίκια, τσιμέντο και τούβλα.
- Χρώμιο: Δέρματα, τσιμέντο, tattoo, σπίρτα, λευκαντικά
- Φορμαλδεΰδη: Καλλυντικά, σαμπουάν, αρώματα, ρούχα
- Π-Παραφαινυλενοδιαμίνη (PPD): Βαφές μαλλιών, χέννα, υφάσματα
- Αιθυλενοδιαμίνη: Συντηρητικά σε κρέμες, βαφές, λάστιχα, αντιψυκτικά
- Thiurams: Λάστιχα, βαφές μαλλιών, καλσόν, μυκητοκτόνα
- Βάλσαμο Περού: Αρώματα και καλλυντικά
- Κολοφώνιο: Στόκους, μονωτικά, βερνίκια
- Parabens: Συντηρητικά σε κρέμες και δερμοκαλλυντικά
- Εποξικές ρητίνες: Κόλλες, προϊόντα PVC, καλυπτικά επιφανειών
- Τοπικά φάρμακα: Αντιβιοτικά, αναισθητικά, κορτιζονούχα
- Thimerosal: Υγρά φακών επαφής, εμβόλια, αντισηπτικά spray
- Αλκοόλες μαλλιού: Λανολίνη, καλλυντικά, κρέμες και ενυδατικά
Η διάγνωση της αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής γίνεται με τη λήψη ιστορικού και τις επιδερμικές δοκιμασίες (patch tests) κατά τις οποίες ειδικά αυτοκόλλητα επιθέματα τοποθετούνται στην πλάτη του ασθενούς για 48 ώρες. Εν συνεχεία αφαιρούνται και η ανάπτυξη τοπικής αντίδρασης στο εκάστοτε υπεύθυνο αλλεργιογόνο ελέγχεται από τον αλλεργιολόγο 24 ώρες μετά την αποκόλληση. Με την αναγνώριση του υπεύθυνου αιτιολογικού παράγοντα, δίνονται λεπτομερείς οδηγίες στον ασθενή για την αποφυγή επαφής με τα προϊόντα που τον περιέχουν. Παράλληλα δίνονται οδηγίες για ασφαλή εναλλακτικά προϊόντα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. -
Αναφυλαξία
ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑΗ αναφυλαξία είναι η πιο σοβαρή κλινική εκδήλωση της αλλεργικής αντίδρασης.
Προκειται για μια σοβαρή συστηματική αλλεργική αντίδραση, απειλητική για τη ζωή. Τα συμπτώματα είναι συνήθως βίαια και εκδηλώνονται άμεσα μετά την επαφή με το αλλεργιογόνο. Συνήθως στην αναφυλαξία συμμετέχουν περισσότερα από ένα όργανο ή σύστημα.
Μετά την έκθεση σε ένα αλλεργιογόνο, το ανοσοποιητικό σύστημα ενεργοποιείται με αποτέλεσμα την απελευθέρωση σημαντικών ποσοτήτων φλεγμονωδών μεσολαβητών, συμπεριλαμβανομένης της ισταμίνης που είναι υπεύθυνη για την αγγειοδιαστολή και την αυξημένη διαπερατότητα των τριχοειδών και που μπορεί να οδηγήσει σε αναφυλακτικό σοκ.
Τα τυπικά συμπτώματα της αναφυλαξίας περιλαμβάνουν:- εξάνθημα, κνησμό, ερυθρότητα
- πρήξιμο των χειλιών, αγγειοοίδημα
- δύσπνοια, άσθμα
- ζάλη, υπόταση, ταχυκαρδία
- ναυτία, εμετό και διάρροια.
Η κύρια αιτία θανάτου (75%) είναι από ασφυξία και οφείλεται είτε σε οίδημα λάρυγγα, ή σε ασθματική κρίση. Στο υπόλοιπο 25% των περιπτώσεων, ο θάνατος σχετίζεται με σοβαρή υπόταση (αναφυλακτικό σοκ).
Οι πιο κοινές αιτίες της αναφυλαξίας είναι:- Τρόφιμα. Οι ξηροί καρποί, τα οστρακοειδή, τα ψάρια, το γάλα, τα αυγά, τα όσπρια και τα σιτηρά είναι οι πιο συχνές αιτίες.
- Δηλητήριο εντόμων, κυρίως σφήκες και μέλισσες.
- Φάρμακα - δυνητικά οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία. Οι πιο συχνές αιτίες είναι αντιβιοτικά και κυρίως τα β-λακταμικά, η ασπιρίνη και άλλα μη-στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα.
Το αναφυλακτικό σοκ είναι μια πολύ σοβαρή κλινική εικόνα και πρέπει να αντιμετωπισθεί γρήγορα και σωστά. Το φάρμακο πρώτης επιλογής σε αυτές τις καταστάσεις, είναι η αδρεναλίνη. Η αδρεναλίνη προκαλεί αύξηση της αρτηριακής πίεσης, μείωση του αγγειοοιδήματος και βρογχοδιαστολή. Πρέπει η να χορηγηθεί χωρίς καθυστέρηση, ενδομυϊκά.Σε περίπτωση που ο κίνδυνος εμφάνισης αναφυλαξίας είναι υψηλός ο ασθενής πρέπει να έχει πάντα μαζί του αυτοενιέμενη αδρεναλίνη. Στην πράξη, αυτό είναι ένα "στυλό" και αποτελείται από μια προγεμισμένη σύριγγα η οποία επιτρέπει την εύκολη χορήγηση μίας εφάπαξ δόσης αδρεναλίνης. Σε περίπτωση ανάγκης μπορεί να χρειαστεί και δεύτερη δόση αδρεναλίνης. Μετά τη χορήγηση είναι απαραίτητο ο ασθενής να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.